Ольга Николаевна Корякина – Умсуура

Россия суруйааччыларын Сойууһун чилиэнэ
Россия суруналыыстарын Сойууһун чилиэнэ
Саха сирин суруйааччыларын Сойууһун чилиэнэ
Саха Өрөспүүбүлүкэтин култууратын үтүөлээх үлэһитэ
Саха Өрөспүүбүлүкэтин бэчээккэ туйгуна
Таатта улууһун бочуоттаах гражданина
Ольга Николаевна Корякина –
Умсуура

Ольга Николаевна Корякина – Умсуура 1959 с. балаҕан ыйын 23 күнүгэр Таатта оройуонугар Уус Тааттаҕа төрөөбүтэ. Ытык Күөл орто оскуолатын бүтэрбитэ. 1976 с. СГУ ИФФ саха салаатыгар киирэн баран, үһүс курстан салгыы А. М. Горькай аатынан Ураллааҕы университекка үөрэнэн суруналыыс идэтин ылбыта (1983 с.), оҕо эрдэҕинээҕи ыра санаатын толорон Арктикатааҕы култуура уонна искусство институтун ойуулуур-дьүһүннүүр искусствоҕа факультетын 2007 с. бүтэрэн худуоһунньук-живописец идэтин ылбыта. Үлэтин Бүлүү куоракка “Октябрь суола” хаһыат корреспонденынан саҕалаабыта. Кэлин дойдутугар Тааттаҕа оройуон хаһыатын редакторынан, киин библиотека ааҕар саалатыгар, олохтоох телестудияҕа, “Чуораанчык”, “Колокольчик” сүрүн редакторынан, “Далбар Хотун” сурунаал отделын редакторынан үлэлээбитэ.

Хоһоонноро аан бастаан 1973 с. «Бэлэм буол” хаһыакка бэчээттэммиттэрэ. СГУ-га үөрэнэр сылларыгар Е. П. Шестаков – Эрчимэн салайар “Сэргэлээх уоттара” литературнай куруһуоктан куорсун анньынан, Умсуура суруйар, айар суолга үктэммитэ. Кини ураты суоллаах-иистээх биллэр поэтесса быһыытынан 1989 сылтан биллибитэ. Бастакы кинигэтэ – “Кэп туонуу” 1991 с. бэчээттэнэн тахсыбыта, ол кэнниттэн хас да хоһооннорун хомуурунньуктара күн сирин көрбүттэрэ. Ольга Николаевна айымньыларыгар саха уолун-кыыһын дьылҕата, норуот кэскилэ, дьоло-соргута сүрүн болҕомтону ылар. Кырачаан ааҕааччыларга “Тыллаах-өстөөх чобуо уол Чуораанчык», “Чуораанчык Уу дойдутугар” остуоруйалары суруйан, оҕолору дьикти аптаах эйгэҕэ киллэрбитэ. 2013 с. ”Соргу: дьолу, тапталы, ама буолууну, баайы-дуолу тардар дьикти ньымалар” кинигэни ааҕааччыларыгар бэлэхтээбитэ. Умсуура бу суруйуута киһи орто дойдуга кэлбит соругун чопчулууругар, олоҕо тахсыылаах буоларыгар, бэйэтин булунарыгар, ыра санаатын ситиһэригэр туһуламмыт. Күннээҕи олохпут көстүүлэригэр сытыы ис хоһоонноох ыстатыйалара дьон сэҥээриитин ылбыттара, араас дьону кытта кэпсэтиилэрэ өрөспүүбүлүкэ хаһыаттарыгар бэчээттэнэллэр. Кини хас эмэ сыл устата тибет (төбөт) тылын үөрэтээри Индияҕа олоро сылдьыбыта. Ол сырыытын туһунан ыстатыйалар “Далбар Хотун” сурунаалга, өрөспүүбүлүкэ хаһыаттарыгар бэчээттэнэн дьон сэҥээриитин ылбыта. 2024 с. ХИФУ магистратуратын филология отделениетын тылбаас салаатын кыһыл дипломунан бүтэрбитэ.

Умсуура «Саха сирин учууталын портрета” өрөспүүбүлүкэтээҕи суруналыыстар күрэхтэрин дипломана – “Бастыҥ фотоочерк» номинация кыайыылааҕа, Ольга Николаевна аата “Россия суруналыыстара XX-XXI” (2013) энциклопедияҕа киирбитэ.

Библиография

Кинигэлэрэ:

Кэп туонуу : хоһооннор / И. С. Барахтыров уруһуйа. – Якутскай : Кинигэ изд-вота, 1991. – 80 с.

Кут көтөҕүү : хоһооннор / А. Л. Соргоева ойуулара. – Дьокуускай : Бичик, 1994. – 64 с.

Тыллаах-өстөөх чобуо уол Чуораанчык : остуоруйа : орто саастаах оҕолорго. – Дьокуускай : Чуораанчык, 1999. – 88 с.

Хаан тамайыы : хоһооннор / художник В. Ноева – Суханова. – Дьокуускай : Кудук, 1999. – 96 с.

Чуу-чаа : хоһооннор / художник Н. А. Комаренко. – Дьокуускай : Бичик, 2003. – 15 с. : ил.

Одун уот : хоһооннор. — Дьокуускай : Бичик, 2007. – 95 с.

Сүрэх быата / В. Ноева уруһуйдара. – Дьокуускай : Бичик, 2009. – 96 с.

Соргу : дьолу, тапталы, ама буолууну, баайы-дуолу тардар дьикти ньымалар / Умсуура. – Дьокуускай : »Якутия» медиа-бөлөх, 2013. – 143 с.

Чуораанчык Уу дойдутугар : [остуоруйа] / худуоһунньук Л. Неустроева. – Дьокуускай : Бичик, 2014. – 63 с. : ил.

***

Из века в век. Якутская поэзия / [составители С. Н. Гловюк, Н. А. Лугинов, Н. И. Харлампьева ; предисл. : С. Гловюк, Л. Романова ; послесл. В. Широков]. – Москва : Пранат, 2009. – 607 с. – (Поэзия народов кириллической азбуки). — На якут. и рус. яз.
Стихи Умсуры, с. 516-533.

Олоҕун, айар үлэтин туһунан

Поэтесса Умсуура – О. Н. Корякина : биобиблиографическай ыйынньык / Тааттатааҕы киин библиотека ; хомуйан оҥордулар : М. С. Захарова, У. И. Заболоцкая ; редактор А. Ф. Федорова. – Ытык Күөл : [и. с.], 2000. – 24, [1] с. ; ил., портр.: 22 см.

Таатта улууһа. 100 сыл. 100 суруйааччы / [бырайыак ааптара, редактор А. Ф. Постников-Сындыыс ; хомуйан оҥордулар: П. Е. Самсонов [уо.д.а.] ; аан тыл М. А. Протодьяконов. – Ытык Күөл : “Таатта” хаһыат редакцията, 2012. – 362 с.
См., с. 155-158.

Ольга Корякина –Умсуура // Этигэн сүрэх айманар тойуга / В. Б. Окорокова. – Дьокуускай : Бичик, 2002. – С. 101-119.

Таатта улууһун бочуоттаах гражданиннара : биографическай ыйынньык / хомуйан оҥордулар: Е. И. Софронова, Н. С. Иовлев. – Ытык Күөл : “Таатта” хаһыат редакцията, 2015. – 110 с.
См., с. 45.

***

Писатели Якутии : биобиблиографический справочник / Министерство культуры и духовного развития Республики Саха (Якутия), Ассоциация писателей Якутии, Национальная библиотека Республики Саха (Якутия) ; автор-составитель В. Н. Павлова ; редакционная коллегия : О. Г. Сидоров [и др.] ; фотографии и репродукции А. И. Винокурова и др. ¬¬– Якутск :Бичик, 2019. – 720 с.
См., с. 295-296.

Журналисты Якутии : энциклопедия / Союз журналистов Республики Саха (Якутия); автор проекта и составитель Г. А. Бочкарева ; редакционная коллегия: И. В. Борисов, Г . А. Бочкарева, Е. Н. Габышева [и др.]. – Якутск : Пиар-бюро «Правило», 2022-
Кн. 1. – 2022. – 288 с. : ил., портр., см., с. 123-124.