СР культуратын үтүөлээх үлэһитэ, Таатта улууһун бочуоттаах гражданина, кыраайы үөрэтээччи.

Прокопий Харлампьевич Андросов

(02.10.1927с.-12.03.2008)

Эн киирдэргин эрэ
Эйэргиир мичээр көрсүөҕэ,
“Тугу ылаҕын?” диэбиттии
Дуоспуруннук көрүөҕэ.

Ааҕарга тугу ыларгын,
Саалаҕа туохха наадаҕын
Аргыыйдык быһаарыаҕа,
Саарыа суоҕа, буолуоҕа.

Үтүө истиҥ сыһыанынан
Өйдүүр, өйүүр ааҕааччыны
Библиотекарь курдук баарын
Билэҕиэн, атын үлэһити.

Билии-көрүү аартыгынан
Биллэрбэккэ сиэтэн илдьэр
Культура үлэһититтэн
Куттуун-сүрдүүн куустараҕын

 

Учуутал, журналист, краевед Прокопий Харлампьевич Андросов Таатта улууһун Уолба нэһилиэгэр бааһынай дьиэ кэргэнигэр 1927сыл алтынньы 2 күнүгэр төрөөбүт. Бииргэ төрөөбүт 4 уолтан саамай кыралара. Оскуолаҕа 10 сааһыгар киирбит. Үөрэниэн инниттэн аҕатын , убайдарын кытта колхозка илии-атах буолбут. Оччоттон сүрэхтээх буолан, 12 сааһыгар иккис кылааска ударник буолбут.

 

1954с. педагогическай институту бүтэриэҕиттэн Чурапчы, Таатта улуустарын оскуолаларыгар учууталлаабыта. Үлэлээбит оскуолаларыгар айар дьоҕурдаах оҕолорго литературнай куруһуоктары салайбыта, үөрэнээччилэр айымньыларын түмэн илиинэн тахсар сурунааллары таһаарбыта, Чөркөөххө, Харбалаахха, Чычымахха, Чымнаайыга музейдары тэрийбитэ. кини үөрэппит оҕолоруттан элбэх суруйааччылар, тыл үөрэхтээхтэрэ, журналистар, саха тылын уонна литературатын учууталлара тахсыбыттара.

 

Ону таһынан төрөөбүт норуотун историятын, литературатын, культуратын, фольклорун үөрэтиигэ, пропагандалааһыҥҥа элбэх үлэни ыыппыта. Таатта улууһун историятыгар уонна да атын араас темаларга стендэ оҥорон көһө сылдьар быыстапкалары тэрийэн дьон-сэргэ махталын ылбыта.

 

Эдэр эрдэҕиттэн хоһоон суруйуутунан дьарыктанар. Араас кэмнэргэ суруйбут хоһооннорун түмэн 1997с. “Ытыс ыра” диэн кинигэтин бэчээттэппитэ. Өр сылларга үлэлээбит үлэтин түмүгүнэн “Үс мутук үрдүккүн“, “Итиннэ элэкис, манна мэлэкис“, “Таҥара, күн-дьыл саха олоҕор-дьаһаҕар“, “Ойуунускай туһунан ахтыылар“, “Айылҕаттан айдарыылааҕа“, А.Слепцовалыын “Ырыа аргыстаммыт олох“, “В.И.Ленин аатынан Уолба оскуолата” кинигэлэри, А.Софроновка, Бэс Дьарааһыҥҥа, Суорун Омолооҥҥо аналлаах буклеттары, “Улуус бэлиэ күнэ-дьыла” 2001с. халандаары таһааттарбыта. Е.Посельскай, А.Попова кинигэлэрин бэчээккэ бэлэмнээбитэ.

П.Х.Андросов сыралаах үлэтэ сыаналанан Саха Республикатын культуратын үтүөлээх үлэһитэ, Таатта улууһун бочуоттаах гражданина үрдүк ааттара иҥэриллибиттэрэ. Кини РФ журналистарын Союһун чилиэнэ, тыыл уонна педагогическай үлэ ветерана.

 

​​

​​​​

ааҕыаххын сөп	Таатта – 2017 : ытык-бэлиэ күннэр /Таатта улууһун киин б-ката; [хомуйан оҥордо Е. И. Шестакова; ред. Л. П. Слепцова]. – Ытык Күөл: “Таатта” хаһыат редакцията” авт. тэрилтэ, 2017. -99 с.
ааҕыаххын сөп	Андросов, Прокопий Харлампьевич-Дьөҥкү Сээн.  Ытыс ыра: хоһооннор /Дьөҥкү Сээн;  [Урсун киирии тыла; ред. О. П. Андросова]. – Ытык Күөл, 1997. – 98 с.; 20 см. – 1000 экз.
ааҕыаххын сөп	Андросов, Прокопий Харлампьевич. Классики и современники: статьи, очерки /Прокопий Андросов; пер. с якут. И. Д. Винокурова. – Ярославль: [б. и.], 2004. – 49 с.: ил.; 20 см. – С автогр. авт. – 300 экз.
ааҕыаххын сөп	Андросов, Прокопий Харлампьевич. Айылҕаттан айдарыылааҕа / П. Х. Андросов; [ред. С. Р. Данилов]. – Ытык Күөл: [и. с.], 1993. – 46, [1] с.; 20 см. – Пер. загл.: Одаренный от природы. – На якут.яз. – Рез.на рус. яз. – 1000 экз.
ааҕыаххын сөп	70 сыл Таатта партийнай тэрилтэтэ /[хомуйан оҥордулар: Е. И. Софронова [уо. д. а.]. – Намская районная типография, 1991. – с.38
ааҕыаххын сөп	Итиннэ элэкэс манна мэлэкэс/[cост.: П. Х. Андросов] А.Кулаковскай аатынан культура уонна искусство киинэ Таатта оройуонун үөрэҕин управленията. – Дьокуускай: “Ситим” КИФ,  1993. –  с.31
ааҕыаххын сөп	Андросов, Прокопий Харлампьевич. Как велит сердце: стихи/Прокопий Андросов; [сост. пер. с якут. И. Д. Винокурова]. – Ярославль,  2004. – с.43
ааҕыаххын сөп	Андросов, Прокопий Харлампьевич-Дьөҥкү Сээн. Бэс Дьарааһын-Г.Д.Бястинов олоҕо, айар үлэтэ/Дьөҥкү Сээн, С. Г. Бястинова. – Таатта: Таттинская улусная типография, 2002. – с.37
ааҕыаххын сөп	Андросов, Прокопий Харлампьевич. Алаас Алампата /[хомуйан бэлэмнээтэ Андросов П. Х. – Дьөҥкү Сээн]. – Таатта: Таттинская улусная типография, 2001. – 68, [1] с.; 20 см.
ааҕыаххын сөп	Андросов, Прокопий Харлампьевич. Сүрэх тугу этэринэн: (хоһооннор) /Дьөҥкү Сээн. – Таатта : [и. с.], 2003. – 72 с.; 20 см.
ааҕыаххын сөп	Андросов, Прокопий  Харлампьевич. Уос номоҕо остуоруйалар, табырыннар, өс хоһоонноро : (иитэр-үөрэтэр үлэҕэ көмө литература) / Дьөҥку Сээн; [кинигэни ойуулаан оҥордо Барахова М. Е.; ред. Постников Ф. Ф.].  – Таатта: Таттинская улусная типография, 2002.  –   с. 63
ааҕыаххын сөп	Андросов, Прокопий Харлампьевич. Ойуунускай туһунан ахтыылар / П. Х. Андросов. -Дьокуускай: Намская районнная типография, 1993. – 31, [1] с.; 20см.  В вып. дан. загл.: Воспоминания об Ойунском. – На якут. яз. – 500 экз.
ааҕыаххын сөп	Таҥара, күн-дьыл саха олоҕор-дьаһаҕар /[хомуйан бэчээккэ бэлэмнээтилэр: А. И. Андросова, П. Х. Андросов]. – Ытык-Күөл: [и. с.], 1992. – [12] с.; 20 см.
ааҕыаххын сөп	Андросов, Прокопий  Харлампьевич. Үс мутук үрдүккүн : кутуйах хаамыытынан кээмэйдэрэ / Андросов П. Х; [ред. П. Н. Федоров; худож. Н. К. Окоемов]. – Дьокуускай : Ситим, 1994. – 39, [1] с. ; 20 см. 2000 экз.